| سر نانواں | عزیر شاہد دے ناں دا ھک شخص |
| لکھت | ارسلان ملغاݨی |
الف دی اول اچ بے بسم اللہ ۔۔۔سن ستالی ساونڑ دے ھک سنوار دی فجریں عزیز اکبر دے ناں دا تاج پاکیں سرائیکی دھرتی کوں ھک عظیم شخصیت دا تحفہ دان تھیا ۔
ادب دا ادنی پاندھی تھی کیں میں اپݨے دل دی تسکین کیتے انھاں دی شاعری تے چند سطراں لکھداں تاں قلم کمبندے جو کتھائیں گستاخی نا تھی ونڄے ۔کیوں جو شاہد صاحب ڄیݙی وݙی شخصیت ھن انھیں دا کلام تے انھیں دی شاعری وی اتنی ہی قد آور ھے۔ اتے وݙے شاعر دے کلام تے کوئی برابری آلا بندہ ہی ڳال کر سڳدے۔
پر مصر دی بڈھڑی وانگوں
“یوسف دے خریداریں وچ ناں گݨاوݨ تاں کوئی گناہ نئیں۔”
شاہد سائیں دی شاعری پڑھدیں ھوئیں بندہ لفظیں دی کہشکشاں اچ لامحدود خیالیں دیاں ست رنگیاں پینگھاں محسوس کریندے ۔لفظیں کوں ایں روانی تے شائستگی نال ورتدݨ جو خیال ھک کیفیت بݨ کی وجود تے طاری تھی ویندے۔
شاہد سائیں دیاں غزلاں اپݨے اندر خیالات دی بے پناہ وسعت رکھدن ۔خیال دی وݨت کاری لفظیں دے پچھوں انہاں دے معانی دا پراسرار جہان موجود ھے۔
ہر بندہ بارگاہ ھے
بندہ ادب دی جاہ ھے
ھݨ ساہ تے ساہ نئیں ماندہ
ماندہ تاں صرف ساہ ھے
نئیں سہندی سیک ساہ دا
جندڑی تاں پھل کپاہ ھے
پل دی پناہ شاہد
جتنی ھے بے پناہ ھے۔
شاہد سائیں دی شاعری اچ جمالیات دے نال نال جیوݨ دے مسائل دا وی متوازن تے متناسب انداز بیان ملدے۔
انھیں گداذ جذبیں ،رومانیت تے سماجیات کوں کٹھے ورتا کیں زمینی حقائق دے پیش نظر الفاظ تے معنی کوں وسعت ݙتی نے۔تاھوں انھاں دی شاعری سرشاری وی ھے تے سرمستی وی۔
اونویں سارے جہان حاضر ھن
ھک حضوری ھے باھوں ضروری ھے
شاعری شئے ھے لا شعوری جہیں
کجھ شعوری ھے باھوں ضروری ھے
فطرت نال گنڈھیے ھوئے لطیف جذبے نسار کیں مصرعیں اچ ڈھالݨ دا فن انھیں جذبیں کوں رنگا رنگ موتیں دی لڑی اچ پرو کیں پیش کرݨ شاہد سائیں دی غزل دی وسعت تے جامعیت دا خاصہ ھے۔
ایں وار سانول کیا ڈساں تھل دا سفر کیویں لگے
ساول دی جھل سرمی دے پھل تتلیں دے پر کیویں لگے
چھولے تھلاں دے چھالڑے لرکیاں تے مرکیاں والڑے
ستریے تے چتریے ٹیلڑے ٹبیاں تیں گھر کیویں لگے
جو وی نگاہ وچ آگیا او تاں پناہ وچ آگیا
کیا کوئی نظر آوے اوکوں ،کہیں دی نظر کیویں لگے
کئی اکھ لگی کہیں خیال وچ ،رہ گئی لگی کہیں بھال وچ
بھل کیں وی ول اکھ نئی لگی لگ پئی مگر کینویں لگے
عشق تے محبت دی راند کوں ڄیڑھے جاݨدن انھاں کوں پتا ھے جو محبوب دی تانڳھ اچ ویلھا نبھاوݨ کتنا اوکھ ھے ،ھک ھک پل سراپا انتظار ھوندے۔ زمین دا گردشی چکر جیرہلے اختتام تے آندے تاں سجھ دیاں لاٹاں زرد تھی ویندن ۔منظر تے ھک عجیب کیفیت طاری تھی ویندی ھے۔ سوجھلا مکدا پیا راہندے چلکدیاں چیڑیاں اپݨے چلکار نال آلھݨے دو ولدیاں پیاں راہندن۔
اسمان تے پرندے قطاریں نال گھریں دو پندھ پئے کریندے ھوندن
مردی شام دی زردی توں پہلے اکھیں دی سانجھ تے درشن دی تانگھ اپنڑی انتہا تے ھوندی ھے ۔
سر توں ڈھلدے ݙیکھ پچھاویں شام توں پہلے
شالا وقت کرے ول آنویں شام توں پہلے
روندیں روندیں سجھ دے نال روانہ کیتم
ول سڳدیں تاں ول کہیں ترانویں شام توں پہلے
ساݙے تن دیاں تار دیوواراں ویڑھ گدیاں ھن
چار چدھاروں لوندے کانویں شام توں پہلے
سکدے پئے ھن خالی صحن حویل اکھیں دے
اللہ بھانویں پیلاں پاویں شام توں پہلے
عزیز شاہد سائیں دی شاعری اچ رومانوی خیالات دی فراوانی ھے۔ ڄیندے اچ حسن تے عشق نال جڑیے وصل ویلھے دی تعبیر و ترجمانی کوں اپݨے لفظیں دا معجزاتی فن ݙکھائے نے ڄتھاں سرشاری ،وابستگی تے سپردگی دی لطیف کیفیات الفاظ دے حسین پیرائے اچ موجود ھن۔
وݙی پیاری ھے جندڑی جان میݙی
تیݙے پیریں کنوں پیاری تاں کائنی
جے ویندیں میݙے ساہ وی نال چائی ونج
میکوں جیوݨ دی لاچاری تاں کائنی
محبت وصل دی ھک رات شاہد
اوھا ھک رات وی ساری تاں کائنی
عزیز شاہد دی شاعری وچ زمینی حقائق دا وی بھرپور اظہار موجود ھے۔ جتھاں نا انصافی اپݨے پر پھیلا کیں انسانیت تے راج کریندی پئی ھووے ۔ مزدور ڄیندی وجہ کیں کائنات چلدی پئی ھے۔ انھاں دے نصیب دا فیصلہ سرمایہ دار اپݨی منشا مطابق کریندے ھوون
ڄتھاں ظلم ،بربریت ،منافقت تے جہالت عروج تے پہنچ ونڄے۔
اوں دھرتی دے واسی سب کجھ سہہ کیں وی چپ ھن ڄتھاں بولݨ رواج نا ھووے جتھاں لب چولݨ گناہ ھووے
شاید سائیں ایں ظلم جھلیندے گونگے دھرتی واسیں دی چپ کو ایں بیان کریندن۔
خزائیں سر وچ سوائیں پا کیں بہار کوں ان مکاݨ ݙیندن
عجیب رسم ھے خزاں نکھڑدی اجڑدی پئی ھے بہار چپ ھے
پتا نئیں کینجھی ہوا دا زور ھے تے اتنا شور ھے جو کن پڑیندن
جے گھر دے باہروں نکل کیں ڈیکھاں اندھارا گھپ ھے چودھار چپ ھے
اساں تاں گنگدام گونگے باتے اساں تاں اونویں وی چپ چپاتے
ملوک مکھڑے دی مسک گم ھے تے سر سندوری لکار چپ ھے
خدا دی چپ داد ݙیندی ھوسی انہاں دی مجبور گونگی چپ کوں
جنھاں دے لب تے ایں دور وچ وی لٹی لٹی سوگوار چپ ھے
فکر دا ݙیوا بال کیں چاندݨی نچھاور کرݨ آلا شاعر وقت دی ظالم رفتار دے اگوں چپ نئیں رہیا بلکہ لفظیں کو ڄتھاں لطیف جذبیں دی پائل پوائی ھس اتھاں ظلم دے خلاف الا کیں لفظیں کوں شعور دا رقص ای کرائے نے۔
فجر تھیندی پئی اے نوی نسل دا سجھ ابھردا پیا ھے
نویں ݙیہنھ دا پندھ ھے ولا ھولے ھولے جگانواں پچھانواں