| سر نانواں | پرسوز: محمد جہانگیر توں جہانگیر سوز تئیں |
| لکھت | رمضان عاطف |
﷽ پر سوز سمندر
محمد جہانگیر توں جہانگیر سوز تئیں
؛
سرائیکی شاعری وچ ٻہوں سارے لوک نویں نویں تجربات کر تے خود کوں نشابر کریندے پائین ۔ سرائیکی شاعری دا پندھ سرائیکی وسیب دے قاری دی نظر توں کجھا کائینی۔ ہک باشعور شاعر اپݨی قوم دیاں اکھیں ہوندے۔ شاعر بے سہارا تے رلی ہوئی قوم کوں اندھاری رات توں کڈھ تے سوجھلے دا راہ ݙکھیندے۔ مایوس تے بے زبان لوکاں کوں جیوݨ دے خواب تے حوصلے ݙیندے۔
امید دے ٻجھے ہوئے ݙیوے کوں اپݨی سوچ دا سجھ عطا کریندے۔ ایں پندھ وچ شریک شعراء دی فہرست طویل ہے۔ انہاں وچوں ہک ناں جہانگیر سوز دا ہے ڄیندا تعلق وستی مٹھے والی وہوا تحصیل تونسہ ڈیرہ غازی خان نال ہے۔ اونویں تاں ایں زمین کوں اے اعزاز حاصل ھے انھاں ڈھیر ساریاں عظیم ہستیاں جنم گدے۔ ڄنہاں پوری دنیا تے آپݨے ضلعے تے ملک دا ناں روشن کیتا ہے۔
سئیں جہانگیر سوز دی ادبی خدمات ہر کہیں دے سامݨے ہن سئیں جہانگیر سوز دیاں 3 کتاباں
( سنویں سنج دا سفری )
( اےمیلے زندگی دےلگدےراہسن )
زیراشاعت
( سوجھل تارے )
زیراشاعت
170 شعراء دا تعارف پیش کر کےادب نال محبت دا ثبوت پیش کیتا ہنے۔ جہانگیر سوز چنڳے شاعر ہونوݨ دے نال نال ٻہوں چنڳےکھیر دھوتے انسان ھن۔ سوز سئیں دی شاعری وچ کچے دی محرومی، ٻیٹ دی لاچاری ، روھی دا ݙکھ، تھل دی تریہہ ، دامان دی کریہہ، دا رنگ نمایاں نظر آندے۔ سرائیکی ادب زبان ، ثقافت دی ہر جھاہ ترجمانی کریندے ہن۔ سچ تاں اے ہے شاعر وی اوہو ھوندے۔ ڄیڑھا آپݨی زبان آپݨی ثفاقت اپݨے ادب تے مظلوم انسان دی ترجمانی دا حق ادا کرے۔
سوز سئیں دی ماء ٻولی نال محبت ݙیکھسو:
؛
تیݙی اچی شان سرائیکی
تئیں تےسب قربان سرائیکی؛
تیڈےبختیں وسدےراہسن
روہی تھل دامان سرائیکی؛
اکثر ملک دے وسدے آہدن
مٹھڑی ہے زبان سرائیکی؛
سر توں گھن کے پیراں تاݨی
ساݙی ہےتوں جان سرائیکی؛
ہر دشمن دے وار توں شالا
ݙیوی رب امان سرائیکی؛
سئیں جہانگیر سوز اپݨی شاعری وچ امن دا سبق ݙتے۔ مجبور مظلوم کوں جیوݨ دا حوصلہ ݙتے۔ ظالم غاصب فرعون دی اکھ اج اکھ پا کے ڳالھ کرݨ دا درس ݙتے۔ میکوں لکھدیں ھوئیں ݙکھ محسوس تھیندا پائے جو ساݙے سرائیکی زبان دے انمول ھیرے کوں او مقام نئیں ملیا جیڑھا ایندا حق تھیندا ھا۔ جہانگیر سوز دی رومانی شاعری دی ڳالھ کروں تاں آپݨی مثال آپ ھن۔ اونویں وی کوئی شاعر ھووے اوندی شاعری دی شروعات عموماً عشق توں تھیندی ہے۔ ڄیندے وچ محبوب دے حسن و جمال لب و رخسار اوندے ناز انداز اوندی خوبصورتی تے لکھا ویندے۔
سوز سئیں وی لکھے۔
؛
تیݙا لہجہ تیݙیاں ڳالھیں
اتناں بھاندن اتناں بھاندن
جتناں شوخ بہاراں بھاندن
جتناں پیار دیاں واراں بھاندن
ہاڑ دی ٹھڈی ہیل دےوانگوں
سوہنڑی سوہنڑی جھیل دے وانگوں
پھل تےموتی کردن سوہنڑے
جیویں جگ تےپھردن سوہنڑے
سونہڑیں دا سردار ہیویں توں
دل دا چین قرار ہیویں توں
دل آدھا ہےتیݙیاں گالھیں
سنڑدا راہواں سنڑدا راہواں۔
؛؛
سئیں جہانگیر سوز ہر حوالے نال بھرپور توانائی نال لکھدے تے لکھ کے ݙکھائے سی۔ نویں رنگ دا ݙوہرہ نویں رنگ نال لکھدے۔سئیں جہانگیر سوز دی غزل نظم معیار ادب تے پوری اتردی ہے۔
سئیں جہانگیر سوز کتھائیں غزل کتھائیں نظم کتھائیں قطعہ کتھائیں رباعی کتھائیں مسدس کتھائیں آزاد نظم کتھائیں ݙوہڑے دے رنگ اچ مختلف موضوعات تے ڳالھ کیتی ہے کمال کیتی ہے۔
سرائیکی زبان دے انمول لکھاری عظیم انقلابی شاعر سئیں جہانگیر سوز لطیف لب و لہجے دا مالک بھرپور توانائی نال لکھݨ تے پڑھن دی وڑت رکھدے۔ میݙا ایں بھاڳ سڄاگ نال فطرت دے قلمکار نال ڈھیر ساریاں ملاقاتاں ھن۔ میں ٻیا کیا لکھاں میݙے کولھ الفاظ کائینی۔ میں حوصلہ ہمت کر کے کجھ بیان کرݨ دی کوشش کیتی ہے۔ ایں واسطے جو اللہ تعالی دی سرائیکی وسیب کوں ݙتی ھوئی نعمت کوں بیان نہ کراں تاں ناشکری ڳڑی ویسی۔
سئیں جہانگیر سوز ھک ایجھا سمندر مزاج شاعر ہے ۔ ایندیاں لہراں نال ٹکر ڈیوݨاں کوئی سوکھا کم کائنی۔ اے انسان انسانیت دا سمندر ھے۔ کتھائیں آپݨے مخصوص انداز نال ستے انسان کوں جگیندے۔ کتھائیں دماغی طور تے انسان کوں سوچݨ تے مجبور کرکےشعور ݙیندے۔
؛
پتہ نئیں شہر دےنیگر ادب توں دور کیوں راہندن
ایݙی خوشحال زندگی وچ ایݙےمجبور کیوں راہندن
؛
کتھائیں اے صبر و استقامت دے حوالے تے حوصلے ݙیندے۔ کتھائیں اے من دی مستی کوں جگیندے۔ کتھائیں پیار خلوص فا تے امن دا راہ ݙکھیندے۔
؛
ڳال چھیڑوں ولا محبت دی’
رب ݙیسی جزا محبت دی’
آ محبت دے سوز کٹھ جوڑوں
قائم راہوے فضا محبت دی’
؛
محبت کوں ودھاوݨ دی سدا کوشش کریندا رہ
نہ کہیں دے نال متھا ݙے نہ کہیں دی دل آزاری کر
؛
کتھائیں تھل دامان روہ روہی ٻیٹ دے نوحے سنڑیندے۔
| ساݙے سر تے قرض وسیب دا ھ اساں قرض لہاوݨ جوڳے نئیں |
| اساں تھل توں گھن کیں روہی تیں دامان تے راہوݨ جوڳے نئیں |
| توڑیں حق نئیں ملدا چپ پئے ہیں آواز اٹھاوݨ جوڳے نئیں |
| اساں ماء ٻولی کوں نئیں پرکھیا اساں سوز الاوݨ جوڳے نئیں |
؛
جے منگݨی اوندے کولوں جو رازق ہے زمانے دا
او در بہتر ہے ہر در توں اوں ہک دے در گھنے بندہ
؛
تیکوں چھوٹ اے تیݙی مرضی توں جہڑے کم کریندا رہ
جہڑے کم اچ خدا وند دی رضا کاۓ نی تاں کجھ کاۓ نی
؛
جہانگیر سوز ائڑکھٹ سمندر ہے ۔ میکوں یقین ھے ایں سمندر دیاں لہراں توں آوݨ آلیاں نسلاں سیراب تھیسن ضرور تھیسن۔
ݙیکھسو:
؛
وہیر دریا پہاڑ آسن
رکاوٹیں دےاچاڑ آسن
کتھائیں کھوبݨ کتھائیں ریتڑ
زمین تیݙےقدم ٹکیسی
توں پل دےپوکھوں دا پیرا چاویں
نہ خوف کھاویں نہ ہاں ڈھواویں
توں سوز ہمت ہرݨ نہ ݙیویں
توں اپݨےجذبےمرݨ نہ ݙیویں
میکوں یقین اےیقین کر چا
توں آپݨی منزل تیں پہنچ ویسیں۔
؛
جہانگیر سوز دی شاعری ہک نامکݨ آلی کتاب ہے۔ کتاب لاجواب ہے۔ آخر تے میں اللہ تعالی کولھوں دعا کرینداں۔ اللہ سئیں ایندے قلم اچ مذید برکت عطا فرماوے۔ سوز سئیں دا سایہ ساݙے سر تے دیر تئیں سلامت رکھے۔ اللہ جہانگیر سوز کوں مزید لکھݨ دی توفیق ݙیوے: آمین
سئیں جہانگر سوز دی غزل نال اجازت
اللہ دی امان
| اے میلے زندگی دے لڳدے راہسن بہاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| اے وقت چہرے بدلدا راہسی ہزاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| شہر تیݙے دیاں رونقاں وی ایں ساہ دے سانگے بحال ہوسن |
| اݙردیں کونجیں دا شور ہوسی قطاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| جݙاں وی ہجرت دی رت سنولسی مکیں بدلسن مکان اپݨے |
| مکان ہوسن مکین ہوسن دیواراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| حسین ہوسن ادائیں ہوسن وفائیں ہوسن جفائیں ہوسن |
| حسین اکھیں اچ کجل دیاں قاتل ݙو دھاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| فصل محبت دی پکدی راہسی فصل تاں چیسن نصیب آلے |
| کئی لوگ جھاراں اݙیندے رہسن اے جھاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |
| جݙاں وی شہر خموشاں آسیں توں سوزؔ عبرت دا کلمہ پڑھسیں |
| بھوئیں دے سینے تے ساݙے ناں دیاں مزاراں ہوسن اساں نہ ہوسوں |